Zijn homo’s mensen?
Ja, je leest het goed! Ik wil met jullie een schokkende ervaring delen. Ik ben betrokken bij een Alphacursus in de gevangenis in mijn woonplaats. En daar gebeurde het.
Ik zie mijn werk als dienaar van het Woord als evangeliedienaar. Dat betekent dat ik mijn werk vooral zoek op en over de rand van de kerk (liefst er over). Daar ervaar ik het meest de echte vragen. Het is een frontervaring, voor wie wil werken in het koninkrijk van de Heer.
Dat betekent ook dat ik regelmatig ver buiten mijn comfortzone kom, zoals dat heet. Toen ik werd gevraagd om mee te werken aan het geven van een Alpha in Prison, hoefde ik daar dan ook geen seconde over na te denken en zei onmiddellijk ja. Ik had al enige ervaring met contacten met gedetineerden en bezoek aan de gevangenis. Wat me daarbij altijd weer beklemt, is dat alle deuren achter je dichtgaan als je naar binnen gaat. Je komt dan in een betonnen omgeving, betegelde vloeren, ijzeren bankjes, stalen deuren, rammelende sleutels. Alle geluiden klinken hard en kil. En ben je eenmaal binnen, dan ben je niet zo maar buiten. Je zult er maar zitten…
Aan onze Alpha deden zo’n vijfentwintig jonge mannen mee. Ze waren geselecteerd door de gevangenispastores: zijn ze geschikt voor een groep, is er sprake van enige motivatie, etc. Zo kwamen we in gesprek. Het is van belang dat je er al die acht keren zoveel mogelijk bent. Inderdaad groeide er langzaam maar zeker steeds meer een stukje vertrouwen bij de mannen. Ze vinden het fijn om mensen van buiten te ontmoeten, helemaal als die hen echte aandacht geven, koffie schenken en taart (gebakken door gemeenteleden) uitdelen.
Na de inleiding over één van de Alpha-onderwerpen gaan we in groepjes van 8 à 10 man uiteen. Oei, in ons groepje zaten we op een dikke tien man! En bijna de helft Antillianen. Niet de makkelijkste doelgroep. Ze weten veel over de Bijbel, over het algemeen roomskatholiek onderwezen. Maar deze jongens hadden ook zeer uitgesproken standpunten, zo bleek. En vooral… over vrouwen en over homo’s!
Ik weet niet meer hoe het kwam, maar ineens brak de pleuris los! Plotseling ging het over homo’s (dat onderwerp hadden we niet aan de orde gesteld, zij kwamen er mee). En deze jongens hadden niet bepaald zachtzinnige of tolerante opvattingen! God heeft mannen en vrouwen geschapen, wisten ze. Maar zéker geen homo’s! En zeg nou zelf, wat deed God met Sodom? Ja, zeg het nou maar, wat deed Hij met ze?! Tja, zei ik, Hij verwoestte Sodom. Precies!, riepen ze allemaal. En ze begonnen plotseling door elkaar te schreeuwen en op tafel te slaan. De grofste dingen over homoseks (inclusief de door hen ingevulde details) gingen over de tafel. En wij zaten met de bek vol tanden, en helemaal toen ik er tussendoor wist te brengen dat homo’s toch zeker in Godsnaam wel mensen zijn! De Antillianen gingen meteen over op Papiaments, wij probeerden ze kalm te krijgen en te vragen om Nederlands te praten, maar ze waren niet meer te houden.
Hoe het afliep? Eén jongeman werd er door Hanneke, de justitiepastor, uitgehaald. Dat bracht enige rust terug. We probeerden het gesprek voort te zetten, al bleven de jongens door elkaar heen schreeuwen en hadden ze blijkbaar nog nooit gehoord dat je ook naar elkaar kunt luisteren. Wat ik vooral hier wil delen, is dat dit een voor mij zeer confronterende en dus leerzame ervaring was. Ik ben God dankbaar dat ik dit mag doen, alle jongens zijn nieuwsgierig en hebben vragen, er gebeurt dus echt wat. Maar o, wat ben ik toch een gereformeerde binnenhuisarchitect! Ik sta met m’n oren te tuiten bij hun reacties. Op heel wat van hun opmerkingen en vragen heb ik absoluut geen pasklaar antwoord. Geeft ook niet, het helpt mij heel erg om diep bij mezelf op zoek te gaan: wat weet ik nou echt, hoe kan ik de bevrijding die Jezus geeft met hen delen?
Weet je, we komen eigenlijk niet zoveel verder dan alleen ons hart open zetten. Maar dat is nu juist het enige dat nodig is en werkt, leer ik. Ze zijn ons gaan vertrouwen, tenminste een ietsjepietsje, ik moet het niet groter en mooier maken dan het is. Bij de afsluiting de laatste ochtend hadden ze voor ons gekookt! En kregen we van één zo waar een heuse speech: bedankt dat jullie dit voor ons doen, mensen van buiten die om ons geven, vanaf nu horen jullie bij ons… Wij konden alleen maar zeggen: zoals Jezus mij neemt zoals ik ben, zo proberen wij deze mannen te laten voelen: er is iemand die wél van jou houdt… Want dat heeft nog nooit iemand tegen deze jongens gezegd…